Nienależnie opłacona składka na ubezpieczenie zdrowotne – skutki podatkowe

W praktyce zdarza się, że pracodawca nienależnie opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Dochodzi do tego głównie wtedy, gdy składka ta zostaje przez pomyłkę naliczona od przychodu zwolnionego z ozusowania lub w sytuacji, gdy umowa zawarta z zatrudnioną osobą nie stanowiła tytułu do ubezpieczeń ZUS (np. umowa zlecenia ze studentem, która została oskładkowana wskutek błędu). W takich okolicznościach rodzi się pytanie, jakie to wywołuje skutki w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, skoro składka zdrowotna (w wysokości 7,75% jej podstawy) pomniejszyła zaliczkę podatkową i wykazano ją w PIT-11.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 27b ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy PIT, podatek w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Przy czym obniżenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki (art. 27b ust. 2 ustawy o PIT).

Jak to już wspomniano niekiedy ma miejsce sytuacja, w której od świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego stawianego do dyspozycji zatrudnionej osobie, pracodawca nienależnie obliczył i odprowadził składkę zdrowotną, pomniejszył o jej kwotę (nieprzekraczającą wysokości 7,75%) zaliczkę podatkową i tak wyliczoną składkę i podatek wykazał w informacji PIT-11 sporządzonej za rok, w którym do tego doszło. W takim przypadku:

• trzeba skorygować zusowską dokumentację rozliczeniową;
• należy zwrócić zatrudnionej osobie składkę zdrowotną, którą błędnie potrącono z jego należności;
• zakład pracy nie musi korygować podatku ani dokonywać jego dopłaty – obowiązek doliczenia do podatku zwróconych składek na ubezpieczenie zdrowotne ciąży na podatniku. W myśl wszakże art. 45 ust. 3a ustawy o PIT jeżeli podatnik, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub podatku, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot, dolicza odpowiednio kwoty poprzednio odliczone;
• płatnik powinien poinformować zatrudnioną osobę o zwróconych składkach na ubezpieczenie zdrowotne oraz o obowiązku doliczenia do podatku kwoty uprzednio odliczonych od podatku składek zdrowotnych;
• nie ma obowiązku dokonywania korekty PIT-11 sporządzonego, za rok, w którym wystąpiła nadpłata składki zdrowotnej. Wspomniany formularz służy bowiem do odwzorowania zaistniałego w trakcie roku podatkowego stanu faktycznego, a nie do jego kreowania. Zatem w opisanych okolicznościach wystawiona informacja PIT-11 odzwierciedla zaistniały w danym roku stan faktyczny, a więc wysokość pobranych przez płatnika zaliczek na podatek i składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 marca 2019 r. nr 0115-KDIT2-2.4011.9.2019.1.ŁS.